Pankreas kanseri, pankreas adı verilen ve sindirim enzimleri ve hormonlar üreten organın hücrelerinde anormal hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Pankreas, sindirim sisteminin önemli bir parçasıdır ve besinlerin işlenmesi, kan şekeri seviyesinin düzenlenmesi ve diğer birçok hayati fonksiyonda rol oynar. Pankreas kanseri, bu fonksiyonların bozulmasına ve çeşitli sağlık sorunlarına yol açabilir.
Belirtiler
Pankreas kanseri erken evrelerde genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz. Hastalık ilerledikçe aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Karın ağrısı (özellikle sırt bölgesine doğru yayılan ve gece saatlerinde daha da kötüleşen)
- Sırt ağrısı
- İştahsızlık ve kilo kaybı
- Mide bulantısı ve kusma
- Yağlı dışkı (steatore)
- Koyu renkli idrar
- Sarılık (cilt ve gözlerin sararması)
- Diyabet (pankreas insülin hormonunu ürettiği için pankreas kanseri diyabetin gelişmesine veya mevcut diyabetin kötüleşmesine neden olabilir)
Teşhis
Pankreas kanseri teşhisi için doktorlar aşağıdaki testleri ve işlemleri uygulayabilir:
- Kan testleri: Pankreas kanseri ile ilişkili olabilecek belirli proteinlerin veya antikorların kandaki seviyelerini kontrol etmek
- Görüntüleme testleri: Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) veya PET taraması gibi testler ile pankreasın ve çevresindeki organların detaylı görüntülenmesi
- Endoskopik ultrasonografi (EUS): Yemek borusu ve mideden pankreasa ince, ışıklı bir tüp yerleştirilerek pankreasın ve çevresindeki dokuların ultrasonografik olarak incelenmesi
- Biyopsi: Endoskopik ultrasonografi veya cerrahi işlem sırasında pankreas dokusundan örnek alınması ve mikroskobik inceleme
Tedavi
Pankreas kanseri tedavisi, hastalığın evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak belirlenir. Tedavi seçenekleri şunlardır:
- Cerrahi: Tümörün tamamı veya bir kısmı cerrahi olarak çıkarılabilir.
- Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerini yok etmeye veya küçültmeye yardımcı olur.
- Kemoterapi: İlaçlar kullanarak kanser hücrelerini yok etmeye veya küçültmeye yardımcı olur.
- Hedefli tedaviler: Kanser hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını engelleyen yeni ilaçlardır.
- Paliyatif bakım: Kanserin semptomlarını hafifletmeye ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmeye yönelik tedavilerdir.
Önleme
Pankreas kanseri riskini azaltmak için aşağıdakileri yapabilirsiniz:
- Sigara içmeyin: Sigara içmek, pankreas kanseri riskini önemli ölçüde artırır.
- Sağlıklı beslenin: Meyve, sebze ve tam tahıllar açısından zengin bir diyet uygulayın.
- Fazla kilolardan kurtulun: Obezite, pankreas kanseri riskini artırır.
- Düzenli egzersiz yapın: Düzenli egzersiz yapmak pankreas kanseri riskini azaltabilir.
- Alkol tüketimini sınırlayın.
- Diyabetinizi kontrol altında tutun.
Ek Bilgiler
- Pankreas kanseri Türkiye’de en sık görülen kanser türlerinden biridir.
- Erkeklerde kadınlara göre daha yaygındır.
- Genellikle 65 yaş üstü kişilerde görülür.
- Erken teşhis ve tedavi, iyileşme şansını önemli ölçüde artırır.
Sonuç
Pankreas kanseri, erken teşhis ve tedavi ile başarıyla tedavi edilebilen bir hastalıktır. Risk faktörlerinden haberdar olmak, gerekli önlemleri almak ve düzenli olarak doktor kontrolünden geçmek, bu hastalığa karşı korunmada oldukça önemlidir.
