Yemek Borusu (Özofagus) Kanseri: Tanı, Belirtiler, Tedavi ve Önleme
Giriş
Yemek borusu kanseri, yemek borusu (özofagus) adı verilen ve ağzı mideye bağlayan kaslı tüpün iç tabakasında anormal hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucu ortaya çıkan bir hastalıktır. Sindirim sisteminin en ölümcül kanserlerinden biri olan yemek borusu kanseri, erken teşhis ve tedavi için oldukça önemlidir.
Belirtiler
Yemek borusu kanseri erken evrelerde genellikle herhangi bir belirtiye neden olmaz. Hastalık ilerledikçe aşağıdaki belirtiler görülebilir:
- Yutkunma güçlüğü: Özellikle katı gıdaları yutarken boğazda takılma hissi veya ağrı
- Kilo kaybı ve iştahsızlık
- Mide ekşimesi ve hazımsızlık
- Göğüste ağrı veya yanma
- Kusma veya yutulan gıdaların ağza geri gelmesi
- Ses kısıklığı veya ses tonunda değişiklik
- Kansızlığa neden olabilecek kanlı kusma veya dışkıda kan
Teşhis
Yemek borusu kanseri teşhisi için aşağıdaki testler ve işlemler uygulanabilir:
- Endoskopi: Yemek borusuna ince, ışıklı bir tüp yerleştirilerek iç tabakanın incelenmesi
- Biyopsi: Endoskopi sırasında anormal görünen doku örneklerinin alınması ve mikroskobik inceleme
- Görüntüleme testleri: Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MRG) veya PET taraması gibi testler ile kanserin evresinin ve yayılımının değerlendirilmesi
Tedavi
Yemek borusu kanseri tedavisi, hastalığın evresine, hastanın genel sağlık durumuna ve diğer faktörlere bağlı olarak belirlenir. Tedavi seçenekleri şunları içerir:
- Cerrahi: Tümörün tamamı veya bir kısmı cerrahi olarak çıkarılabilir.
- Radyoterapi: Yüksek enerjili ışınlar kullanarak kanser hücrelerini yok etmeye veya küçültmeye yardımcı olur.
- Kemoterapi: İlaçlar kullanarak kanser hücrelerini yok etmeye veya küçültmeye yardımcı olur.
- Hedefli tedaviler: Kanser hücrelerinin büyümesini ve çoğalmasını engelleyen yeni ilaçlardır.
- Paliyatif bakım: Kanserin semptomlarını hafifletmeye ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmeye yönelik tedavilerdir.
Önleme
Yemek borusu kanseri riskini azaltmak için aşağıdakileri yapabilirsiniz:
- Sigara içmeyin: Sigara içmek, yemek borusu kanseri riskini önemli ölçüde artırır.
- Alkol tüketimini sınırlayın: Fazla alkol tüketimi de yemek borusu kanseri riskini artırır.
- Sağlıklı beslenin: Meyve, sebze ve tam tahıllar açısından zengin bir diyet uygulayın.
- Fazla kilolardan kurtulun: Obezite, yemek borusu kanseri riskini artırır.
- Sıcak yiyecek ve içeceklerden kaçının: Aşırı sıcak yiyecek ve içecekler yemek borusuna zarar verebilir ve kanser riskini artırabilir.
- HPV aşısı yaptırın: Bazı HPV virüs türleri yemek borusu kanseri riskini artırabilir.
- Yemek borusu kanseri, Türkiye’de en sık görülen kanser türlerinden biridir.
- Erkeklerde kadınlara göre daha yaygındır.
- Genellikle 50 yaş üstü kişilerde görülür.
- Erken teşhis ve tedavi, iyileşme şansını önemli ölçüde artırır.
Sonuç
Yemek borusu kanseri, erken teşhis ve tedavi ile başarıyla tedavi edilebilen bir hastalıktır. Risk faktörlerinden haberdar olmak, gerekli önlemleri almak ve düzenli olarak doktor kontrolünden geçmek, bu hastalığa karşı korunmada oldukça önemlidir.